MVP

Τα βραβεία του NBA ανακοινώθηκαν για φέτος και ο Γιάννης Αντετοκούμπο κέρδισε το δεύτερο back to back MVP του (και το Defensive Player of the Year). Αυτό αφενός τον έφερε πιο κοντά στον αγαπημένο μου παίκτη έβερ Steve Nash (ο οποίος είχε επίσης 2 back to back MVP βραβεία), αφ'ετέρου η ανταπόκριση του κόσμου απέναντι σε αυτό, σε συνδυασμό με την απογοητευτική του πορεία στα playoffs, μου έδωσε την αφορμή να κάνω μια βουτιά στην ιδιαίτερη σχέση που έχει ο Ελληνικός λαός με το Γιάννη και πως αυτή επηρεάζει και επηρεάζεται από την τρέχουσα πολτική, οικονομική αλλά και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα.

Αρχικά ας μείνουμε στο Γιάννη σαν παίκτη γιατί έχει μια αξία πιστεύω να κατανοήσουμε πως φτάσαμε στα 2 MVP βραβεία και στο status που έχει σήμερα. Αν βαριέσαι να διαβάσεις τις μπασκετικές παραγράφους που θα ακολουθήσουν μπορείς να προσπεράσεις ή αν θες να τις ακούσεις από κάποιους τύπους που ξέρουν περισσότερα κιλά μπάσκετ σε παραπέμπω σε αυτό το βίντεο του J Kyle Mann που εξηγεί πως ο Γιάννης είναι ασταμάτητος επιθετικά και πως θα πρέπει να επεκτείνει το παιχνίδι του και σε αυτό το βίντεο του Thinking Basketball που εξηγεί πως ο Γιάννης οδηγεί την ομάδα των Bucks στην καλύτερη άμυνα του φετινού NBA.

Ένα σύντομο player profile λοιπόν. Ο Γιάννης είναι ένας αδιανόητα ταλαντούχος παίκτης με φοβερά σωματικά χαρίσματα, τα οποία τον κάνουν επιθετική και αμυντική απειλή. Είναι γρήγορος και έχει χτίσει το σωστό footwork και άριστη τρίπλα για να μπορεί εύκολα να προσπερνάει 2 και 3 αμυντικούς της αντίπαλης ομάδας και να σκοράρει κοντά στο καλάθι ποικιλοτρόπως. Έχει καλλιεργήσει εξαιρετικό μπασκετικό IQ και αυτό φαίνεται ακόμα καλύτερα με το πως τοποθετεί τον εαυτό του στην άμυνα για να αλλοιώσει πολλά αντίπαλα σουτ και να περιορίσει ακόμα και άριστους σκόρερς. Το σημαντικότερο ζήτημα αυτή τη στιγμή για τον ίδιο είναι να επεκτείνει το επιθετικό του ρεπερτόριο τόσο στο post αλλά και να αποκτήσει mid-range και συνεπές τρίποντο για να μπορεί έτσι να έχει μεγαλύτερη ευελιξία στο πως και από που θα σκοράρει. Αυτό θα τον βοηθήσει να εξελείξει και το ήδη αξιοπρεπές playmaking του μιας και θα πρέπει να μάθει να ξεφεύγει από τις νέες αμυντικές προσαρμογές που θα κάνουν οι αντίπαλοι στον ίδιο.

Τώρα αυτά τα χαρακτηριστικά τον κάνουν αρκετά μονοδιάστατο επιθετικά και η υπόλοιπη ομάδα του δεν μπορεί να καλύψει τις αδυναμίες του επαρκώς. O Khris Middleton αν και έκανε σχεδόν 50-40-90 season, δεν έδειξε συνεπές shooting στα playoffs, o Blesdoe κυριολεκτικά εξαφανίστηκε και ο μόνος που έσυρε λίγο το καράβι ήταν o Brook Lopez. Επίσης ο προπονητής της ομάδας Mike Budenhozer είναι υπερβολικά μη ευέλεικτος στα playoff, παίζοντας τους αστέρες του λίγα λεπτά και συνεχίζοντας τα rotations 10-11 παικτών που αποδείχτηκαν σκότωμα για τους Bucks. Συν την αδυναμία να προσαρμοστεί στα αμυντικά συστήματα του Miami (μαζί με το γεγονός ότι ο Γιάννης τραυματίστηκε στο τρίτο παιχνίδι της σειράς), οδήγησαν τους Milwaukee Bucks στον άδοξο αποκλεισμό από το δεύτερο γύρο, ενώ όλοι τους είχαν για φαβορί. 

Τέλος η καθαρή μπασκετική ανάλυση και πάμε σε λίγο πιο καθολικά ζητήματα. Γενικά όπως είναι λογικό ένας παίκτης με τα κατορθώματα του Γιάννη έχει όλα τα βλέμματα πάνω του, καθώς και μια τεράστια πίεση όσο (μεταξύ και άλλων) ο ίδιος ανεβάζει τον πήχη στον εαυτό του. Το θέμα όμως είναι ότι αυτή η πίεση έχει κάποια αίτια τα οποία χρήζουν της προσοχής μας όχι μόνο ως φίλαθλοι, αλλά και γιατί λένε πολλά για τον ψυχισμό του Έλληνα σήμερα.

Θα ήθελα λοιπόν να ξεκινήσω με τα media. Στην Αμερική τα media που ασχολούνται με το NBA είναι μια μηχανή υπεραντιδράσεων και hot takes που έχουν μοναδικό στόχο το να τραβήξουν προσοχή και εξ'αιτίας αυτού, οι μόνοι που τη βγάζουν καθαρή είναι οι πρωταθλητές κάθε σεζόν (που και αυτοί τρώνε τεράστιο hype, αλλά τουλάχιστον κρίνονται εκ του συνολικού αποτελέσματος και όχι ενός κακού παιχνιδιού). Με αποτέλεσμα να χτίζεται μια κουλτούρα που ευνοεί μόνο τον πρωταθλητή ανάμεσα σε 30 ομάδες (μιας και δεν υπάρχουν τοπικά πρωταθλήματα και κύπελλα όπως στην Ευρώπη) και όλοι οι υπόλοιποι απλά θεωρούνται busts που απέτυχαν παταγωδώς (ακόμα κι αν έκαναν overachieve). 

Κατ'επέκταση, οι Έλληνες δημοσιογράφοι αθλητικών και μη σάιτ έχουν υιοθετήσει τη λογική της copy-paste δημοσιογραφίας και απλώς αναπαράγουν αυτήν ακριβώς την κουλτούρα αμάσητη από τα Αμερικάνικα media, θεωρώντας μάλιστα και το λόγο τους, απόλυτη αλήθεια. Το ότι είπε κάτι ο Steven A. Smith ή ο Skip Bayless για το Γιάννη γίνεται είδηση, ενώ είναι σα να το είπε ο Στέφανος Χίος του ESPN. Αλλά όπως και στην περίπτωση του Στέφανου Χίου, οι φωνές, οι υπερβολές και οι θεατρινισμοί είναι αυτά που κερδίζουν την προσοχή του κόσμου και στην τελική, αυτό είναι που επιθυμούν πια τα σύγχρονα media.

Αυτή λοιπόν η δημιουργία έντασης και υπερβολής έρχεται και κουμπώνει πάνω στον εύθραυστο πλέον ψυχισμό του Έλληνα. Ένας Έλληνας ο οποίος βλέπει τον αθλητισμό και ιδίως το μπάσκετ να παραπαίει μέρα με τη μέρα, χωρίς πανευρωπαϊκές ή παγκόσμιες διακρίσεις, ούτε σε επίπεδο εθνικής, ούτε σε επίπεδο συλλόγων, με σωματεία που δεν πληρώνουν τους παίκτες και ιδιοκτήτες που κάνουν το πρωτάθλημα τσίρκο. Έτσι όταν υπάρχει ένας παίκτης επιπέδου Γιάννη και με τις διακρίσεις του Γιάννη, ένας πονεμένος και κουρασμένος λαός έχει εναποθέσει όλη την ελπίδα πάνω του. Και αυτό στην περίπτωση του Γιάννη είναι (και) πρόβλημα.

Βλέπεις ο Γιάννης είναι Αφροέλληνας και συγκεκριμένα από τη Νιγηρία. Αγωνιστικά και πολιτιστικά έχει επιλέξει κυρίως να εκπροσωπεί την Ελλάδα. Είναι γιατί όντως νιώθει Έλληνας; Είναι γιατί είναι πιο marketable η ιστορία του πρόσφυγα στην Ελλάδα από ότι του γηγενή; Είναι γιατί η Ελλάδα είναι καλύτερη σαν αγορά από τη Νιγηρία; Δεν είμαι ο Γιάννης για να ξέρω και εμένα προσωπικά δεν ενδιαφέρει κιόλας. Το θέμα είναι ότι αυτή η διπλή καταγωγή δεν αρέσει σε όλους και άντε μερικοί μπορούν να το παραβλέψουν όσο έρχονται επιτυχίες, αλλά όταν ο Γιάννης αποτυγχάνει ο ρατσισμός δίνει και παίρνει από το κάθε αρχίδι που έμαθε ότι το χρώμα είναι το μόνο κρητήριο αξίας ενός ατόμου και πως ο ίδιος λόγω αυτού είναι ανώτερος από κάποιον άλλον. Βιάζονται να απαρνηθούν το Γιάννη ως Έλληνα γιατί είναι μαύρος και όχι και τόσο καλός στο μπάσκετ για να μπορέσουμε να τον δεχτούμε στον κατά τα άλλα άριστο έθνος μας. Είναι απλά ένας αράπης που χοροπηδάει.

Μια ένσταση που δεν υπάρχει στον ίδιο βαθμό (έως και καθόλου) ας πούμε για τον Nick Calathes που ενώ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αμερική, ήρθε στην Ελλάδα πρώτη φορά στα 20 του και επίλεξε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα διεθνώς. Αλλά ο Nick είναι λευκός, έχει Ελληνικό επώνυμο (που αποτελεί ευτράπελο και χωρατό ως μπασκετμπολίστας που λέγεται Καλάθης) και έπαιξε στην Ελλάδα και στη Euroleague που παίζεται το αληθινό μπάσκετ και όχι στο NBA που οι αναβολιασμένοι απλά καρφώνουν ή βαράνε τρίποντα και δεν παίζουν άμυνα. Είναι αρκετά πιο εύπεπτος για όλους τους Έλληνες νοικοκυραίους που θέλουν το καλό του έθνους.

Τόση ώρα σε αυτούς τους ανθρώπους θέλω να πάω. Στους ίδιους ανθρώπους που ρωτάνε τι δουλειά είχε ο Γρηγορόπουλος στα Εξάρχεια, που οι έγκυοι που φτάνουν στη Λέσβο ας πάνε να πνιγούν, δεν αξίζουν βοήθεια που πίστεψαν ότι ο Φύσσας πέθανε για το ποδόσφαιρο, που στα μάτια τους ο Ζακ ήταν ένας πρεζάκιας ληστής και καλά έκανε και πέθανε, που η Τοπαλούδη κάπως θα τους προκάλεσε και τη βίασαν και τη σκότωσαν, οι υποθέσεις που μπορούμε εδώ να θίξουμε είναι άπειρες. Μέρος αυτών των ανθρώπων απαρνείται από τώρα και ξεκάθαρα και άλλοι απλά περιμένουν να δουν αν θα επωφεληθούν κάπως από την επιτυχία του στο μυαλό τους. 

Αυτοί οι άνθρωποι με κάνουν να σκέφτομαι πως ο Γιάννης δεν είναι μόνο άξιος που έφυγε και έκανε όσα έκανε στην Αμερική, αλλά και πολύ, πολύ τυχερός. Η ιστορία του εδώ θα μπορούσε να είναι απίστευτα θλιβερή. Όταν έφυγε, η Χρυσή Αυγή μεσουρανούσε και θα μπορούσε όπως και ο Φύσσας, να πεθάνει πάνω σε κάποιο πογκρόμ τους. Θα μπορούσε να ζει στην εξαθλίωση γιατί κάποιος νοικοκυραίος δε θέλει μαύρους στην επιχείρηση του. Εγκλωβισμένος σε ένα μπασκετικό σύστημα όπου στα περισσότερα σωματεία και δε θα πληρωνόταν και δε θα είχε αγωνιστική επιτυχία. Θύμα αστυνομικής βίας, χωρίς αφορμή (και σίγουρα με αιτία) σε κάποια πορεία.

Περνάμε μια δύσκολη εποχή εν μέσω πανδημίας και το μπάσκετ είναι για εμένα όπως και για πολλούς άλλους μια πολλή όμορφη απόδραση και coping mechanism. Μια ομορφία του αθλήματος αυτού είναι η άρρητη σύνδεση του με πληθώρα κοινωνικών ζητημάτων και ιδίως με το ρατσισμό και ευτυχώς εκεί, στέκεται εναντίον του. 

Υ.Γ. Για να υπάρχει και ένα μπασκετικό κλείσιμο στο κείμενο δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανησυχούμε για το μέλλον του Γιάννη. O LeBron και ο Jordan πήραν τα πρώτα τους πρωταθλήματα στα 27 και 28 αντίστοιχα, ο ίδιος είναι μόλις 25. Ο προαναφερθέντας Steve Nash κέρδισε 2 MVP back to back, ήταν για 7 χρονιές πρώτος σε Assists και 4 φορές έκανε 50-40-90 season και αποσύρθηκε άτιτλος. Ωστόσο έγινε Hall Of Famer και έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονου μπάσκετ με τις επαναστατικές γρήγορες επιθέσεις του και το πρωτοποριακό για την εποχή του shooting. Αντιστοίχως και χωρίς τίτλους, ο Γιάννης σίγουρα θα αφήσει στο παιχνίδι ένα ανεξίτηλο σημάδι.