Με τα πολλά, φτάσαμε στο τέλος. Στο τέλος ενός ταξιδιού που πήρε 8 μήνες και 10 κείμενα, πολλές ακροάσεις, σκέψεις και κουβέντες. Είμαι πολύ χαρούμενος που είχα την ευκαιρία να μοιραστώ αυτή τη λίστα και ελπίζω για όποιο τη διάβασε να βοήθησε να ανακαλύψει καινούργια μουσική, να θυμηθεί παλιά κομμάτια ή να προκάλεσε οποιαδήποτε κουβέντα μεταξύ μας και μη. Έφτιαξα και μια λίστα στο YouTube με κάθε κομμάτι που έχω βάλει ενδεικτικά από κάθε άλμπουμ. Ευχαριστώ οποιονδήποτε ήταν μέρος αυτού του ταξιδιού έστω και για λίγο και αν θες να το ξεκινήσεις τώρα εδώ είναι τα υπόλοιπα κείμενα:
10. MF DOOM - MM... FOOD (2004)
Αυτό είναι ένα άλμπουμ για τους ανθρώπους που με ξέρουν και ξέρουν πολύ καλά πόσο εκτιμάω το φαγητό. Οπότε φανταστείτε πως νιώθω ακούγοντας ένα άλμπουμ που όλη του η θεματική έχει να κάνει με φαγητό που βρίσκεις σε ένα πικ-νικ. Πόσο μάλλον όταν το φαγητό είναι μεταφορά για διάφορα θέματα της ραπ σκηνής και όχι μόνο (πχ το Kon Queso έχει να κάνει με λεφτά, το Hoe Cakes με εμ... hoes και πάει λέγοντας). Πόσο μάλλον όταν το άλμπουμ αυτό έχει διασκορπισμένα samples από παλιό καρτούν Spider-Man σε επεισόδιο που εμφανίζεται ο Doctor Doom. Πόσο μάλλον όταν την παραγωγή την έχει αναλάβει σχεδόν εξ'ολοκλήρου o MF DOOM με guest τον γαμημένο Madlib. Πόσο μάλλον όταν ο ίδιος ο DOOM, ένας από τους καλύτερους ράπερ και στιχουργός που έχει πιάσει ποτέ μικρόφωνο για άλλη μια φορά δίνει μερικές από τις πιο έξυπνες και εύστοχες ρίμες της καριέρας του πατώντας άψογα σε κάθε μπιτ. Πόσο μάλλον όταν ακόμα και μέσα σε αυτό το κονσεπτ, βρίσκει το χώρο να έχει ένα κομμάτι από την οπτική μιας γυναίκας (Guinnesses). Για κάποιον που βαφτίζει τον εαυτό του villain, ο MF DOOM είναι ένας γαμημένος ήρωας για το ραπ και το άλμπουμ αυτό ένα αριστούργημα.
9. Nujabes, Force Of Nature, Fat Jon - Samurai Champloo Music Record: Impression (2004)
Μέχρι τώρα δεν είχαμε κάποιο soundtrack στη λίστα και έπρεπε να αλλάξει αυτό με το καλύτερο soundtrack στην ιστορία (συγγνώμη Top Gun). Ο πολυαγαπημένος Nujabes εδώ μαζεύει τους συνεργάτες του, για να ντύσουν μουσικά το απίστευτο anime του Shinchiro Watanabe (Cowboy Bebop), Samurai Champloo. Ο λόγος που έχω αυτό το άλμπουμ τόσο ψηλά δεν έχει να κάνει μόνο με τη σειρά και δε σκοπεύω σε αυτό το κείμενο να γράψω για αυτήν, ίσως μιαν άλλη φορά. Το θέμα είναι ότι αυτό το άλμπουμ στέκεται τόσο υπέροχα μόνο του, με την ποικιλία των τριών παραγωγών να δένει υπέροχα. Ξεκινάει πολύ δυνατά με τα πρώτα 7 κομμάτια του Force Of Nature, upbeat και επιθετικά μπιτ γεμάτα ένταση. Έπειτα για τα επόμενα 9 κομμάτια ο Nujabes κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα, χαλαρώνοντας μας με εφευρετικότατα jazzy beat και στήνοντας μια υπέροχη ατμόσφαιρα. Και κλείνει με την υπέροχη ορθόδοξη προσέγγιση του Fat Jon για τα επόμενα 6, διατηρώντας μια ισορροπία μεταξύ της παραδοσιακής boom bap έντασης του Force Of Nature και της εναλλακτικής τζαζ χαλαρότητας του Nujabes. Στο τέλος μας περιμένει το Who's Theme από τη MINMI και το Nujabes, για ένα πολύ γλυκό και όμορφο κλείσιμο σε έναν καταπληκτικό δίσκο.
8. Nujabes, Fat Jon - Samurai Champloo Music Record: Departure (2004)
Μα καλά ρε Χρήστο πριν λίγο δε μας έλεγες για το Nujabes και το soundtrack του Samurai Champloo; Ναι αλλά έχει 2 άλμπουμ με συμμετοχή Nujabes και 4 στο σύνολο (τα άλλα 2 τα έχουν κάνει ο Tsutchie και ο Force Of Nature). Το Departure έχει περισσότερο Nujabes (32 λεπτά στο Departure έναντι των 27 στο Imprssion) πράγμα που αυτομάτως για εμένα το κάνει καλύτερο γιατί η μουσική του Nujabes δε χορταίνεται με τίποτα. Αυτό όμως που το κάνει καλύτερο εδώ είναι η συνοχή μεταξύ των 6 κομματιών του Nujabes εδώ και των υπολοίπων 10 του Fat Jon. Ένα υπέροχο σερί από απαλά, χαλαρά κομμάτια που σε χαλαρώνουν και σε ταξιδεύουν, είτε τα σχετίζεις με στιγμές από τη σειρά, είτε όχι. Για άλλη μια φορά η τέλεια Jazz ατμόσφαιρα που στήνει ο Nujabes είναι τόσο ζεστή και όμορφη, που πραγματικά σε λύνουν από ότι σε κρατάει τη στιγμή που τα ακούς και εν συνεχεία ο Fat Jon παίρνει αυτόν τον ήχο και κατά μία έννοια τον αστικοποιεί δίνοντας του πάλι την ορθόδοξη boom bap διάσταση και εκσυγχρονίζοντας την ατμόσφαιρα, ενισχύοντας κομψά το όλο vibe του άλμπουμ. Υπέροχο επίσης το ότι η αρχή και το τέλος του άλμπουμ είναι τα opening και ending themes της σειράς σε παραγωγή Nujabes, με το opening να είναι ένα πολύ δυνατό boom bap κομμάτι και το κλείσιμο να είναι πάλι ένα γλυκύατο τραγούδι, άψογο για να κλείσει το δίσκο.
7. J Dilla - Donuts (2006)
Ήρθε η ώρα. Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για το καλύτερο instrumental album στην ιστορία του hip-hop και σίγουρα για ένα από τα καλύτερα instrumental albums στην ιστορία της τέχνης της μουσικής. Το magnum opus του ιδίου του Dilla, το Donuts είναι ένα άλμπουμ το οποίο ακριβώς σαν ένα Donut είναι ένας τέλειος κύκλος, ξεκινάει με outro και κλείνει με intro, ενώ μπορείς να το ακούσεις με όποια σειρά θες. Χαρακτηρίζεται γενικά magnum opus, για το πόσο μαεστρικά ο Dilla χειρίζεται το τεράστιο range από samples που έχει στη διάθεσή του (αν δείτε τα sample credits κάθε κομμάτι έχει από τουλάχιστον 2) και τα μετατρέπει σε μια τεράστια ποικιλία από κομμάτια (το άλμπουμ έχει 31 σύνολο), με σκοπό να θυμίσει την εμπειρία του να χαζεύεις ραδιοφωνικούς σταθμούς σε μια άγνωστη πόλη, πράγμα το οποίο καταφέρνει εξαιρετικά. Το Donuts επίσης είναι ένα υπέροχο swan song για κάποιον που γνωρίζοντας ότι θα αφήσει τον κόσμο, κυριολεκτικά κατάφερε για πάντα να αποτυπώσει ένα βαθιά προσωπικό κομμάτι της ψυχής του, το οποίο μίλησε και θα συνεχίσει να μιλάει σε άπειρο κόσμο ανά τα χρόνια, με τα beat του να χρησιμοποιούνται και να εμπνέουν άπειρους καλλιτέχνες ανά τα χρόνια. Όπως είχε πει και ο ΡΦ:
"Κι έπειτα απ'όλα αυτά για να μου φύγει η τσαντίλα
Θα ανέσταινα έστω για μια μέρα τον J Dilla
Και θα του'λεγα να φτιάξει κι άλλα Donuts να γουστάρουμε
Κι απ'την ντροπή μας οι MCs να μην ξαναραπάρουμε"
6. Madvillain - Madvillainy (2004)
Μιλώντας για magnum opus σε αυτήν εδώ τη λίστα, ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για αυτό εδώ το αριστούργημα. Το όνομα Madvillain γεννήθηκε από τη συνεργασία του Madlib με τον MF DOOM και αν τα ονόματα δε σας προϊδεάζουν για το μέγεθος του μεγαλείου που έρχεται τότε σας ζηλεύω που θα ακούσετε πρώτη φορά έστω και ένα τρακ από αυτήν την τελειότητα. Αν υπήρχε ένα ραπ άλμπουμ που είναι κόμικ ή superhero καρτούν τότε είναι αυτό. 22 κομμάτια με ιδιαίτερα samples από πολλές χώρες του κόσμου (πχ Ινδία και Βραζιλία) τα οποία ο Madlib έχει κάνει ένα απίστευτα πολυποίκιλο και κάτα έναν φοβερό τρόπο που μόνο εκείνος θα μπορούσε, συνεκτικό μουσικό χαλί. Πάνω σε αυτά έρχεται να πατήσει ο MF DOOM ο οποίος παίρνει κάθε ένα από αυτά τα κομμάτια και γράφει απίστευτες ρίμες με τρομερή δομή τις οποίες χώνει τόσο φυσικά και άνετα πάνω στο beat, σχεδόν λες και είναι μέρος του sample ή του drumkit που ακούς εκείνη την ώρα. Το υπέροχο είναι ότι κάθε κομμάτι, με κάθε sample και κάθε ρίμα, έχει διαφορετική θεματική (που κυμαίνεται από τα ερωτικά, με το καλύτερο storytelling κομμάτι στην ιστορία, το Operation Lifesaver, μέχρι τα κοινωνικά) αποτελώντας επί της ουσίας 22 διαφορετικά τεύχη ή επεισόδια. Μια συνεργασία 2 απίστευτων καλλιτεχνών που ταίριαξαν φοβερά μεταξύ τους και μας έδωσαν ένα από τα καλύτερα άλμπουμ που θα μπορούσε να έχει δημιουργηθεί.
Εδώ θα ήθελα να πάρουμε ένα break πριν μπούμε στο τοπ 5 για να παρακολουθήσουμε ένα όμορφο μοτίβο που δημιουργήθηκε με τους 5 δίσκους που μόλις διαβάσατε. Πρόκειται για 5 άλμπουμ που επηρέασαν το ραπ στη συνέχεια και δημιούργησαν πνευματικά πολλά από τα άλμπουμ στη λίστα, στην εποχή των 00s που το ραπ είχε ήδη εμπορευματοποιηθεί πολύ και παρά αυτό, οι πιο διάσημοι καλλιτέχνες της εποχής δεν άφησαν επ'ουδενί την ίδια κληρονομία, όσο όλοι αυτοί οι underground δημιουργοί. Και μάλιστα έχουν και οι 3 κύριοι καλλιτέχνες αυτών των project πεθάνει: ο Dilla το 2006 από την ασθένεια που ήδη τον ταλαιπωρούσε (φτιάχνοντας το Donuts και το Shining στο νοσοκομείο, κατά τη διάρκεια αιμοκαθάρσεων, με τη μαμά του να τον βοηθάει όταν πόναγε πολύ ή κουραζόταν), ο Nujabes το 2011 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και ο DOOM από άγνωστες αιτίες το 2020. Το πολύ κρίμα ιδίως για τους πρώτους 2 που πέθαναν νωρίτερα ήταν πως δεν πρόλαβαν να δουν το legacy που άφησαν πίσω τους, τόσο ο Dilla με το πόσους νέους μουσικούς ενέπνευσε, όσο και ο Nujabes σαν πατέρας του Lo-Fi Chillhop κινήματος. Ήθελα να κάνω αυτό το ιστορικό footnote πριν προχωρήσουμε, αλλά αφού έχω γράψει για τα άλμπουμ τους για να μην επηρεαστούν από αυτό το κόντεξτ. Προχωράμε λοιπόν.
5. Wu-Tang Clan - Enter The Wu-Tang (36 Chambers) (1993)
Φαντάσου εσύ και οι φίλοι σου να έχετε τέτοιο θάρρος και θράσος, ώστε ο πρώτος σας δίσκος σαν μουσικοί να είναι κάτι που πάει τόσο έντονα κόντρα στην παράδοση του είδους, με μοναδικότητα που κανείς άλλος στο παιχνίδι δεν έχει. Και με το ταλέντο σας να το κάνετε να δουλεύει όχι μόνο ποιοτικά αλλά και εμπορικά, κάνοντας τεράστια επιτυχία. Αυτό ακριβώς έκαναν οι Wu-Tang με αυτόν εδώ το δίσκο, αναζωπυρώνοντας τον hardcore ήχο της Νέας Υόρκης, με άτσαλα, ωμά μπιτ πάνω από ξερά samples από ταινίες πολεμικών τεχνών και στίχους που συνδυάζουν το gangsta στοιχείο με αναφορές σε παλιές kung-fu ταινίες και κόμικ. Αυτή η ωμότητα, συνοδευόμενη από το απίστευτο ταλέντο του συγκροτήματος τόσο στην παραγωγή όσο και στο στίχο και στα ραπς κάνει το άλμπουμ αλλά και τους ίδιους τους Wu, ένα timeless συγκρότημα που με τις τεχνικές τους σαν άλλοι πανίσχυροι masters πολεμικών τεχνών, άλλαξαν το ραπ για πάντα, βάζοντας τα δικά τους προσωπικά αγαπημένα πάθη μέσα, χωρίς όχι απλά να απολογηθούν για αυτό, αλλά και θέτοντας το δρόμο για τους επόμενους, χωρίς να κοιτάξουν ξανά πίσω τους.
4. Kanye West - 808s & Heartbreak (2008)
Ένας hip-hop καλλιτέχνης έκανε ένα από τα καλύτερα ποπ άλμπουμ όλων των εποχών. Ένα από τα καλύτερα ποπ άλμπουμ, επηρέασε τον ήχο του σύγχρονου ραπ και της τραπ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο. Σε αυτό έγκειται το μεγαλείο του Kanye ως καλλιτέχνη. Το 2008, μετά από ένα σερί καταστροφικών προσωπικών γεγονότων και συνεχόμενης έκθεσης στα media και της συνέπειας αυτής, ο Kanye αποφάσισε στην απόλυτη "Fuck it we ball" στιγμή να εκφράσει τα συναισθήματα που έφεραν αυτές οι συηνθήκες, μέσα από ένα άλμπουμ πολύ διαφορετικό από ότι είχε κάνει ο ίδιος και από ότι είχε ξαναγίνει. Η παραγωγή είναι λιτή και βασίζεται κυρίως στo 808 drum machine, σε synths και πολύ απλά έγχορδα και πιάνο, με έντονο autotune. Αυτό συνοδεύει τραγούδια με κυριότερη θεματική την ερωτική απογοήτευση, αλλά και την απομόνωση που φέρνει η φήμη, καθώς και το πόσο του κόστισε η απώλεια της μητέρας του. Αυτή ακριβώς η έκφραση των συναισθημάτων έδωσε τη γέννηση του emo rap/RnB ήχου που ξέρουμε σήμερα. Είναι από τα άλμπουμ που όταν άκουσα πρώτη φορά στη ζωή μου ένα κομμάτι από αυτό, με άφησε μαλάκα και από τότε δεν κοίταξα ποτέ πίσω.
3. Kendrick Lamar - To Pimp A Butterfly (2015)
Το αγαπημένο μου ραπ άλμπουμ όλων των εποχών. Η κορύφωση μιας μουσικής που ξεκίνησε ως λόγος και κομμάτια της μουσικής των άλλων. Ένα άλμπουμ που αν μπορούσες να ρίξεις λίγο νερό να το αραιώσεις, θα έβγαινε ακόμα πιο πηχτό κι από πίσσα. Μουσικά μιλάμε για μια υπερπλήρη αναδρομή στη μαύρη μουσική που ξεκινάει από τη soul και καταλήγει στο παραδοσιακό West-Coast G-Funk, με άπειρα στάδια στο ενδιάμεσο. Με ένα ρόστερ υπερταλαντούχων μουσικών, πολλών εκ των οποίων έχουμε ξανασυναντήσει σε αυτή τη λίστα (Thundercat, Flying Lotus, Kamasi Washington, Terrace Martin, Robert Glasper, Knxwledge και θτον γαμημένο George Clinton μεταξύ άλλων) το άλμπουμ αναλαμβάνει το πολύ δύσκολο τασκ του να πάρει μια πολύπλευρη ματιά στην σύγχρονη αφροαμερικανική πραγματικότητα και την ιστορία που τη διέπει. Μιλώντας για την αστυνομική βία, το black-on-black crime, το συστημικό ρατσισμό, τη θέση της μαύρης γυναίκας, τα αναχρονιστικά στερεότυπα από τα οποία προσπαθούν να ξεφύγουν και τη σχέση των αφροαμερικανών με τη φήμη. Πάνω σε αυτό έρχεται και η εσωτερική διάσταση του πως ο ίδιος σαν αφροαμερικάνος σελέμπριτι καλείται να αντιμετωπίσει αυτές τις συνθήκες και τις συνέπειες που έχουν σττην προσωπική του ζωή, όπως ο θάνατος ενός παιδικού του φίλου και το πως ο ίδιος καλείται να σταθεί απέναντι σε όλα αυτά, ενώ βρίσκεται στο επίκεντρο της φήμης ως ένας από τους καλύτερους ράπερ όλων των εποχών.
2. Pink Floyd - The Dark Side Of The Moon (1973)
Το πιο πετυχημένο εμπορικά άλμπουμ των Pink Floyd, 14 φορές πλατινένιο, ένας από τους πιο iconic δίσκους στην ιστορία της μουσικής. Και όχι άδικα, σε καμία περίπτωση. Είναι από τους δίσκους που εύχομαι να ήξερα μουσική, για να μπορέσω να επικοινωνήσω καλύτερα κάθε λεπτομέρεια που ακούω, γιατί κυριολεκτικά κάθε κιθαρισμός, κάθε νότα του σαξοφώνου, κάθε χτύπημα στα ντραμς είναι μια ολόκληρη εμπειρία, ένα κομμάτι ενός υπέροχα περίπλοκου μουσικού παζλ, με τα κομμάτια κάθε πλευράς του δίσκου να αποτελούν ένα συνεχόμενο κομμάτι. Τα ίδια τα κομμάτια αποτελούν το καθένα μια απίστευτα φορτισμένη ματιά στην ανθρώπινη ύπαρξη, ξεκινώντας από την απλή καθημερινότητα, την ανάγκη του καθενός να ζήσει τη ζωή του όπως θέλει, κόντρα στα άγχη της καθημερινότητας, το πέρασμα του χρόνου και τη συνεχόμενη υπενθύμιση ότι ο θάνατος είναι κοντά. Στη δεύτερη μεριά, θίγει την απληστία και τον κατανλωτισμό, έπειτα τον πόλεμο και τις συνέπειες του, την ψευδαίσθηση της ελεύθερης επιλογής, τις ψυχικές ασθένειες και τέλος, σε έναν υπέροχο επίλογο, μας θυμίζει την ενότητα και το πως να αναγνωρίζουμε και να αποδεχόμαστε τους υπόλοιπους ανθρώπους που συνυπάρχουν μαζί μας. Ειλικρινά θα μπορούσα να γράψω πολλά για αυτόν το δίσκο ακόμα, αλλά νιώθω ότι όσο περισσότερο γράφω, τόσο περισσότερο αδικώ αυτό το μουσικό αριστούργημα.
1. Pink Floyd - Wish You Were Here (1975)
Κλείνουμε με το αγαπημένο άλμπουμ των Richard Wright και David Gilmour και αγαπημένο δικό μου (επίκληση στην αυθεντία, κάτι μας έμεινε από το λύκειο). Το Wish You Were Here είναι το αγαπημένο μου άλμπουμ στην ιστορία και το αγαπημένο μου άλμπουμ του αγαπημένου μου συγκροτήματος. Γιατί; Για το πόσο άμεσα ανθρώπινο είναι με τα 2 μέρη του Shine On You Crazy Diamond που ανοίγουν και κλείνουν το δίσκο, ως αφιέρωμα στο Syd Barrett και κατ'επέκταση θίγουν την απώλεια, αλλά και την ανάγκη των ανθρώπων για απόδραση με κάθε σωματικό και ψυχικό κόστος από την πραγματικότητα και την καταστροφή που το κόστος αυτό μπορεί να επιφέρει. Υπέροχα σε αυτό έρχονται να κολλήσουν το "Welcome To The Machine" και το "Have A Cigar", θίγοντας τη μουσική βιομηχανία και την προτεραιότητα που δίνει στο κέρδος αντί της τέχνης και της έλλειψης ουσιαστικής επαφής μεταξύ του συστήματός της και των καλλιτεχνών. Μετά έχουμε το πανέμορφο, κλασικό "Wish You Were Here" το οποίο συνδυάζει τόσο τα themes απώλειας και αποξένωσης που συναντάμε στο Shine On You Crazy Diamond, όσο και τη σύγκρουση ιδεαλισμού και απληστίας (που εμφανίζεται ως φιλοδοξία) που βλέπουμε στα άλλα δύο τραγούδια. Πρόκειται για ένα άψογα δομημένο άλμπουμ τόσο θεματικά όσο και μουσικά, με το γνωστό ταλέντο των μελών του συγκροτήματος να ξεκλειδώνεται, αλλά και με τη χρήση πολλών καθημερινών ήχων για τα κομμάτια (πχ το Welcome To The Machine ξεκινάει με μια πόρτα που ανοίγει) για να δώσουν έμφαση στα σημεία που επιθυμούν. Ένα πραγματικά απίστευτο, σπαραχτικό και ανθρώπινο άλμπουμ, για ανησυχίες, άγχη και προβλήματα που παραμένουν αγνά και διαχρονικά, μέχρι και σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου